ترامادول

 

داروئي ضد درد با اثر مركزي با نام ترامادول ، تدامول ، بايومادول ، ... چند سالي است وارد فارماكوپه داروئي ايران شده است كه از دسته داروهاي مسكن مخدر يا اپوئيد هاي مصنوعي مي باشد .
اين دارو بر اساس همانند سازي ساختار ملوكولي نارسئين كه يكي از آلكالوئيد هاي ترياك مي باشد ساخته شده است . عمده مصرف اين دارو در پزشكي براي كاهش درد هاي مفصلي ، جراحي ، زايمان با ميزان درد متوسط تا شديد است و از اين جهت ضعيف تر از مورفين ، پتدين و قوي تر از مسكن هائي نظير پروفن استامينوفن مي باشد و همواره توصيه مي شود مصرف اين دارو بيش از دو هفته مجاز نمي باشد و باعث وابستگي داروئي و اعتياد ميگردد .

 

 

اثرات مخرب ترامادول

 

ترامادول داروی مسکنی از دسته مخدر می باشد که در سالهای اخیر مشکلات متعددی برای خانواده ها به خصوص قشر جوان و ناآگاه ایجاد کرده است

 به دلیل عدم آگاهی از عوارض و عواقب این دارو، زمینه اعتیاد و سواستفاده دارویی را در بسیاری از افراد باعث شده وچنانچه فکری به حال این قضیه نشود بسیاری از خانواده ها آسیب خواهند دید. موارد زیادی دیده شده که پدر یا مادری نگران ومضطرب با بسته ای قرص که آن را در جیب فرزندش پیدا کرده به داروخانه مراجعه و در خصوص آن سوال میکند و در این مواقع داروساز در بین دو راهی سختی قرار می گیرد که آیا طبق سوگندنامه پزشکی خود به حفظ اسرار مریض بپردازد یا در خصوص داروی مذکور به پدر ومادر فرد مذکور تذکر و هشدار بدهد.

ترامادول دارویی مسکن است که در دسته مسکن های مخدر دسته بندی میشود وبا اتصال به گیرنده های مورفینی که در بدن وجود دارد باعث اثرات ضد دردی در بدن می شود.

یعنی به زبان ساده اگر بگوییم ازلحاظ مکانیسم اثر، مشابه مورفین عمل می کند ، که البته اثرات ضددردی آن یک دهم مورفین می باشد. این دارو در دارونامه رسمی ایران برای تسکین دردهای متوسط تا شدید تعریف شده است. اگر بخواهیم تصوری از طبقه بندی  دردها داشته باشیم از لحاظ پزشکی دردهای زایمان را در دسته دردهای شدید و دردهای ناشی از گرفتگی عضلات را در دسته دردهای خفیف طبقه بندی می کنند. ولی هنوز از لحاظ علمی وجود این دارو و ارائه آن در داروخانه به بیماران مشخص نشده است چون چنانچه بیمار مبتلا به درد خفیف و متوسط باشد داروهای کم عارضه تر و سالم تر به  وفور در داروخانه  موجود است وچنانچه  بیمار درد شدید  نظیر دردهای زایمان   دارد بایستی در بیمارستان تحت نظر باشد و داروهایی موثرتر دریافت نماید. وجود و ارائه ترامادول در داروخانه ها که عموماٌ به بیماران سرپایی دارو ارائه می نمایند نتیجه ای غیر از استفاده غیر متعارف از این دارو را به دنبال نخواهد داشت. البته کار مثبتی که وزارت بهداشت و درمان انجام داده، این بوده که ارائه آمپول ترامادول به داروخانه ها را ممنوع کرده ولی متاسفانه قرص آن به داروخانه ها ارائه می شود. علاوه بر اثرات ضد دردی، این دارو باعث افزایش غلظت ماده ای به نام سروتونین در بدن می شود که نوعی سر خوشی کاذب ایجاد می کند واز این لحاظ مکانیسم عمل دارو بسیار شبیه اکستازی می باشد البته این سرخوشی فقط به مدت چند ساعت ادامه دارد وپس از آن بالعکس حالت افسردگی و بی حالی به شخص دست می دهد.

وجود این دوخاصیت مخدری و سرخوشی در ترامادول باعث می شود که افراد جامعه ما و به خصوص جوانان، ناآگاهانه به مصرف آن روی آورند و بدون آنکه متوجه عواقب امر باشند فقط با این توجیه که این دارو فقط یک مسکن ساده است به مرور، میزان  ودفعات مصرف را بالا ببرند و سرانجام به دام اعتیاد به این دارو گرفتار شوند. 

 

 

البته لازم به توضیح است با توجه به مرزی بودن استان ما مقدار زیادی از این دارو از کشورهای همسایه به صورت غیر مجاز وارد می شود و به وفور در دسترس مردم قرار می گیرد .

سوء مصرف اين دارو سبب عوارض بسيار خطر ناك است بطوريكه اكنون نوع تزريقي آن تنها در اورژانس بيمارستان ها وجود دارد و از سطح دارو خانه هاي شهر جمع آوري شده است اما متاسفانه كپسول و قرص ترامادول به صورت گسترده اي به فروش مي رسد و علي رغم هشدار هاي مكرر وزارت بهداشت و درمان و توضيح اينكه عرضه ترامادول بدون نسخه مجاز نمي باشد اما كماكان عرضه می شود .

عمده مصرف كنندگان ترامادول افرادي هستند كه از اين دارو به عنوان جايگزيني براي مواد مخدر و يا ترك آن با هدف كاهش عوارض قطع مواد مصرفي خود استفاده مي كنند اما غافل از اين نكته هستند كه مصرف اين دارو نه تنها هيچ مشكلي از آنها را حل نمي كند بلكه باعث تحمل عوارض ناشي از اين سوء مصرف و جايگزيني مخرب مي شوند كه عمده ترين آنها اختلال در سيستم هاي تنفسي ، كليه و كبد مي گردد و در نهايت منجر به عود مصرف قبلي و تحمل اين عوارض و آسيب هاي بسيار آن مي گردند . اين افراد بايد آگاه باشند كه اعتياد يك جايگزيني مزمن مواد مخدر به جاي سيستم هاي توليد كننده مواد شبه افيوني جسم مي باشد و مصرف هر گونه دارو در بازسازي اين روند تاثيري ندارد و خود مخرب و آسيب رسان است . 
دسته ديگري از افراد براي رفع مشكلات جنسي و به توصيه افرادي نا آگاه رو به مصرف اين دارو مي آورند كه در نهايت نه تنها اين مشكلات رفع نمي گردد بلكه بازهم عوارض مخرب اين دارو شرايط را وخيم تر كرده و خود زمينه ساز مصرف انواع مواد مخدر ديگر و ورود به دنياي سياه اعتياد مي گردد .
به علت در دسترس بودن ترامادول ، قيمت نازل آن ، ارائه بدون نسخه در دارو خانه ها و عدم اطلاعات كافي در مورد عوارض سوء مصرف باعث شيوع گسترده مصرف آن شده است و بايد مراجع ذيصلاح در اين زمينه اقدامي عاجل و فوري انجام دهند . 
نام ژنريك : ترامادول هيدرو كلرايد 
دسته داروئي : ضد درد با اثر مركزي

 

 

 :طرز عمل

 
اگر چه طريقه اثر ترامادول كاملاً شناخته شده نمي باشد اما مشخص شده كه با اتصال ملكول اصلي دارو به گيرنده هاي مو اپيوئيدي ، بازجذب نور اپي نفرينو سروتونين به صورت ضعيف مهار مي شود و به صورت راسميك به سرعت و تقريباً به طور كامل جذب مي شود . ترامادول به صورت وسيع پس از خوراكي متابوليزه شده و تقريباً 30% دارو همراه ادرار دفع مي شود .

 :موارد مصرف

 
درد هاي متوسط تا شديد پس از اعمال جراحي ، زايمان ، مفاصل و دردهاي استخواني 

 

 موارد منع مصرف

مصرف اين دارو در موارد مصرف همزمان با الكل ، خواب آورها ، ضد دردها اپوئيد ها و دارو هاي سايكو تروپيك مجاز نيست

 هشدار ها

 
 *  مصرف ترامادول در بيماران مبتلا به صرع و تشنج افراد مبتلا به اختلالات كبدي و كليه مجاز نمي باشد . 
*  مصرف اين دارو در افراد باريسك ضعف تنفسي و حاملگي ، شيردهي ، بايد تحت نظر پزش انجام شود . 
* مصرف اين دارو سبب وابستگي و اعتياد مي گردد . 

عوارض جانبي :

 
خستگي و ضعف عمومي ، گشاد شدن رگ ها ، نگراني ، گيجي ، اختلالات تعادلي ، حالات عصبي ، اختلالات خواب ، درد شكمي ، بي اشتهائي ، افزايش حركت روده ها يا يبوست ، راش جلدي ، اختلالات بينائي ، تكرر ادرار ، ...